کسی که واقعاً به دنبال طلب علم است ، باید در این راه از خیلی از چیزها چشم پوشی کند ، بخصوص اگر این طلب علم در حوزه های علمیّة باشد که در این صورت آیندهء مادّیِ طلبه ، همواره در هاله ای از ابهام است ! البتّه – طبق آیات قرآن و روایات – کسی که برای خدا اقدام به کار کند و همّتش را در آن راه صرف نماید ، خدا دنیایش را هم ، آن گونه که به مصلحت او باشد ، کفایت خواهد کرد. سالها پیش پدر بزرگوارم ، برای ترغیب من به کسب علم ، و نگرانی نداشتن از بابت مشکلات مادّی ای که در این راه ممکن است ذهن را به خود مشغول کند ، بارها و بارها این کلام برزویهء حکیم را در اوائل « کلیله و دمنه » مطرح می کردند که « کاه هم به تَبَع حاصل آید. »
اصل کلام برزویهء طبیب در بابی که به نام خودِ او در اوائل « کلیله و دمنه » نامگذاری شده ، این است :
« در کتب طبّ آورده‌اند که فاضلتر اطبّاء آن است که که بر معالجت از جهت ذخیرت آخرت مواظبت نماید، که به ملازمت این سیرت ، نصیب دنیا هر چه کامل‌تر بیابد و رستگاری عقبی مدّخَر [ = ذخیره ] گردد ؛ چنان که غرض کشاورز در پراکندن تخم ، دانه باشد که قوت اوست. اما کاه ، که علف ستوران است ، به تبع آن هم حاصل آید. »
یعنی وقتی کشاورز بذر گندم را می کارد ، هدفش این است که این بذر تبدیل به دانه شود و از آن غذای خود و دیگران را تأمین کند. هدف اصلیِ او به دست آوردن کاه نیست ، امّا کاه هم ( که نه غذای او ، بلکه غذای چهارپایان است ) خود به خود و در کنار دانه ، به دست می آید. به همین ترتیب ، طبیبی که برای آباد کردنِ آخرتِ خود کار کند ، هم از دنیا به بهترین و سالم ترین شکل بهره خواهد برد و هم از آخرت. و البتّه معلوم است که این مسأله اختصاص به اطبّاء ندارد.
[ تصویر صفحه‌ای از یک نسخهء « کلیله و دمنه » ، مربوط به قرن ششم هجری ]
گذاشتن پاسخ