انتساب محتوای کتب ادعیه و مانند آن به معصومین علیهم السلام

سؤال : آیا ادعیه ای که در کتب دعا ( مثل مفاتیح ) هست همه شان از خود اهل بیت علیهم السلام هستند ؟ (۴۳۵/۶/۲)

جواب : مؤلّفین کتب معتبر دعا ( مثل « مصباح المتهجّد » شیخ طوسی رضی الله عنه از قدماء و « مفاتیح الجنان » در عصر حاضر ) که معمولاً از علما و آشنایان با جهات علمیِ این گونه کارها هستند ، روششان این بوده که ادعیه و اذکاری را در این کتابها ذکر کنند که منتسب به معصومین علیهم السلام هستند. البتّه گاهی در بعضی از این کتب ، مؤلّف ، دعا یا مناجاتی را ذکر کرده که « إنشاء » خود اوست. در این موارد ، تا جایی که بنده از آنها خبر دارم و دیده ام ، مؤلّف تذکّر می دهد که این عبارات از معصومین علیهم السلام نیست و إنشاء خودِ مؤلّف است. مثلاً جناب سیّد بن طاوس اعلی الله مقامه در اواخر « مُهَجُ الدَعَوات » ، دعایی را با این عنوان ذکر کرده است : « مِن ألفاظِ دَعَواتٍ جَرَت عَلی خاطِری فِی الخَلَوات » و سپس دعایی چند سطری را ذکر می کند که إنشاء خود ایشان است و همچنین چندین مورد مشابه را در همان کتاب و به همین صورت آورده است. و نیز گاهی دعایی یا ذکری یا مناجاتی ذکر می شود که کسی در موردی خوانده و خدای متعال را با آن الفاظ مورد خطاب قرار داده و دعایش مستجاب شده و به مقصودش رسیده است. گاهی در بعضی از کتب این موارد نیز همراه با اشاره به ماجرای آن ، برای استفادهء دیگران ، ثبت شده است.

خلاصه این که بجز موارد شاذّ و نادر ، آنچه در کتب معتبر دعا آمده ، همگی منتسب به اهل بیت علیهم السلام اند.

و نکتهء آخر اینکه آنچه گفتیم در مورد کتب معتبر است ، یعنی کتبی که مؤلّفینشان از علما و از متخصّصین حدیث شناسی و علوم وابسته به آن هستند ، افردای مثل شیخ طوسی ، علامهء مجلسی و حاج شیخ عبّاس قمّی رضوان الله علیهم.

گذاشتن پاسخ