گاهی باید سرِ نفس را گرم کرد

باید مواظب بود نفس به گناه و اموری که موجب کدورت قلب است مشغول نشود. و به این منظور باید تا می توان به اعمال صالحه مشغول بود ، امّا اگر به دلیل موجّهی ، نتوان به عملی صالح مشغول شد ، و از طرف دیگر نفس می خواهد بنای سرکشی و عصیان بگذارد و به سوی گناه برود ، حدّاقلّ باید او را به کاری مشغول کرد که در ظاهر نفع و ضرری بر آن مترتّب نیست ، تا در اثر اين اشتغال ، از آلودگی و ظلمت سالم بماند. در این حال ، همین کارِ به ظاهر بی فایده ، از پرفایده ترین کارها خواهد بود.

نقل می کنند ابو سعید احمد بن عیسی خرّاز ( متوفای سال ۲۸۶ ) ، که از عابدان و عرفای مشهور است ، روزی کفشی را در دست گرفته بود و جایی از آن را می دوخت و بعد از دوختن ، آنچه دوخته بود را باز می کرد ! از او پرسیدند : چه می کنی ؟! گفت : نفس خود را مشغول می کنم پیش از آن که مرا مشغول کند. ( نفحات الانس ، ص ۷۲ )

گذاشتن پاسخ