سؤال : روایتی در اوائل رسالهء لقاء الله میرزا جواد ملکی تبریزی [ رضوان الله علیه ] ذکر شده : « انّ الله تبارک و تعالی خلق اسماء بالحروف غیر متصوّت و … » در این روایت آمده است : « فجعله كلمة تامة على أربعة أجزاء معا ليس منها واحد قبل الآخر فأظهر منها ثلاثة أسماء لفاقة الخلق إليها و حجب واحدا منها و هو الاسم المكنون المخزون. فهذه الأسماء التي ظهرت فالظاهر هو اللّه تعالى و سخر سبحانه لكل اسم من هذه الأسماء أربعة … » الخ. در اینجا بعد از اینکه فرموده خدا سه اسم از اسمائش را ظاهر کرد می فرماید « فالظاهر هو الله تعالی » امّا دو اسم دیگر را ذکر نفرموده. آن دو اسم دیگر چیستند ؟ (۳۵/۵/۲۹)

جواب : این روایت را هم کلینی و هم صدوق رضوان الله علیهما ( اوّلی در الکافی و دومی در التوحید ) نقل کرده اند و انصافاً از مشکلات روایات است و فهم آن آسان نیست. علامه مجلسی رحمه الله و ، از او دقیقتر ، فیض کاشانی رضی الله عنه در شرح این روایت مطالبی را بیان فرموده اند که خودتان مراجعه خواهید کرد و ما در اینجا تنها به آنچه مورد پرسش قرار گرفته می پردازیم.

ظاهراً مقصود از « الظاهر » در جملهء « فالظاهر هو الله تعالی » بیان آن اسماء سه گانهء حضرت حقّ که ظاهر اند نیست ، بلکه مقصود این است که آن اسماء اظهار کنندهء خدای متعال هستند برای خَلق ، و خدا از طریق این سه اسم بر ایشان ظهور می کند و ظاهر می شود ، پس این اسماء ثلاثة مُظهِر ( آشکار کننده ) اویند ، و ظاهر ( آشکار ) ، خود اوست تبارک و تعالی. احتمال دیگری نیز در اینجا مطرح شده که می توانید آن را در « مرآة العقول » ببینید.