آن خلوتی که در سلوک مهمّ است دو نوع است : عامّ و خاصّ.

خلوت عامّ که به آن عُزلت هم می گویند عبارت است از کناره گیری از غیر اهل الله و عدم اختلاط با آنان مگر در حدّ ضرورت و حاجت. و البتّه معلوم است که مجالست با اهل الله ( اهل طاعت و بندگی حضرت حقّ ) از بهترین راههای کسب قوّت و روحانیّت و معنویّت است و منافاتی با عُزلت ندارد.

قِسم دوم خلوت‌ خاصّ است که در همهء‌ عبادات‌ و اذكار مطلوب است‌ و در بعضی از اذكار كلاميّه‌ شرط‌ است ؛ به این معنا که از جمله شروط  اشتغال و اُنس با آن اذکار ، این قِسم خلوت است. و مراد اهل‌ اوراد از « خلوت »‌ همین‌ نوع دوم ( = خلوتِ خاصّ ) است‌. برای این نوع خلوت ، شرائطی را ذکر کرده اند ؛ مثلاً تنها بودنِ ذاکر در آن مکان ، دوري‌ از محلّ ازدحام‌ و سروصدا  ، حلال بودنِ مكان‌ و طهارت‌ آن‌ ( حتَّی سقف‌ و دیوارها )‌ و … .

آثار و برکات عزلت و خلوت از تعداد زیادی از آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم السلام و نیز سیرهء انبیاء و اولیاء صلوات الله علیهم اجمعین فهمیده و استفاده می شود.

درست است که خلوت ، در بهترین حالتش شرائط متعدّد و بعضاً مشکلی دارد ، امّا هر کس در هر حدّ و امکانات که هست ، می تواند – باذن الله – از اشتغالاتِ غیر ضروری کم کند و در حدّ امکان ، از برکات عُزلت و خلوت استفاده نماید.

یکی از آشنایان می گفت : در اطاق نشسته بودم ، به روحانیّتِ عُزلت می اندیشیدم و به این فکر می کردم که « ای کاش می شد و چقدر خوب بود اگر در جایی خلوتی برای عبادات و اذکار و … پیدا می کردم و از برکات عزلت و خلوت استفاده می کردم. » همان موقع کسی فرمود : « خُب در همین جا و با همین وضعیّت هم می توانی خلوتی برای خودت فراهم کنی ! به این طریق که از اشتغالاتِ بی مورد دست بردار و – در طول خلوت – از چیزهایی که موجب پراکندگیِ افکار و درگیریِ ذهنی ات می شوند فاصله بگیر مثلاً صدای موبایلت را خاموش کن و به آن توجّه نکن و … ».

[ جبل النور ؛ غار حراء در این کوه قرار دارد. ]