سؤال : اگر مجتهدی اعلم باشد ( مثلاً آیت الله سیستانی ) امّا در جامعه ای که من زندگی می کنم زندگی نمی کند ، و بنابر این نیازهای جامعهء من را به طور طبیعی نمی داند ، چگونه نسبت به شرط « آگاهی به زمان » در این مجتهد اطمینان کنیم ؟ (۱۴۳۵/۷/۴)

جواب : در مسأله ای که شما از مرجع تقلیدتان تقلید می کنید ، لازم است او همهء چیزهایی که برای اظهار نظر در مورد آن مسأله دانستنشان لازم است را بداند. اکثر قریب به اتّفاق مسائل فقه مربوط به یک محیط خاصّ نیستند تا دور بودن مرجع تقلید از محیط زندگی شما مشکل ساز شود ( مثلاً مسائل کلّیِ مربوط به طهارت ، نماز ، روزه ، خمس ، و … ). البتّه اگر مسأله ای بود که برای اظهار نظر در مورد آن ، اشراف کامل به مسائل یک محیط اجتماعی خاصّ لازم بود ، باید در مورد میزان آگاهیِ آن مرجع نسبت به آن مسائل اطمینان پیدا کرد.

در مورد آقای سیستانی هم باید بگویم در بین مراجع زمان ما ، در زمینهء اشراف به مسائل روزمرهء دنیا ، فقط آقای خامنه ای را با ایشان قابل مقایسه می دانم. البتّه این ، یک دیدگاه کلّی و غالبی است و همواره احتمال اشتباه در یک یا چند مسألهء خاصّ برای امثال این بزرگان وجود دارد.