مسیر حرکت ظاهری سالانهٔ خورشید نسبت به زمین در طول یک سال ، بر روی کرهء سماوی دائره ای فرضی را تشکیل می دهد است که آن را اصطلاحاً « دایرةالبروج » می گویند.

دایرة البروج به دوازده قسمت تقسیم می شود و هر قسمت را یک برج فلکی می نامند. هر کدام از این برجها به طور متوسّط ۳۰ درجهء قوسی هستند ، یا به عبارت دیگر ، هر کدام از آنها به منزلهء ۳۰ درجه حرکت خورشید بر دایرة البروج بوده و با یک ماه شمسی متناظر است و به همین جهت ، به ماههای شمسی بُرج هم گفته می شود.

هر کدام از این بروج دوازده گانه را به اسمی نامیده اند و هشتمینِ آنها را برج عقرب می گویند.

خورشید ، هر سال یک بار زمین را دور زده و دایرة البروج را طیّ می کند ، پس یک بار هم وارد برج عقرب می شود ( که همان ماه آبان است. آن گونه که می گویند ، میانگین لحظهء ورود خورشید به برج عقرب ، ساعت ۰۳ : ۱۹ روز اوّل آبان است. ) ، امّا ماه ( = قمر ) ، در هر ماه قمری یک دور کامل به دور زمین می‌گردد و به همین خاطر، در هر ماه قمری یک بار از برج عقرب گذر می‌کند.

عبور ماه از برج عقرب دو روز و چند ساعت طول می کشد و منظور از زمان « قمر در عقرب » همین زمان است.

در ماه‌هایی مثل خرداد و تیر ، از زمان غروب آفتاب تا طلوع آفتابِ روز بعد ، در صورت مساعد بودن شرایط جوّی ، می‌توان ماه و صورت فلکی عقرب را با هم مشاهده کرد.