سؤال : دلایل اهل تشیّع برای نحوهء وضو گرفتنشان چیست ؟ (۴۳۰/۲/۱۹)(۳۸۷/۱۱/۲۷)

[ طرح سؤال به این لحن ( استفاده از اصطلاحِ « اهل تشیّع » ) به این دلیل است که این سؤال توسّط یکی از برادران اهل سنّت فرستاده شده ]

جواب : اوّلين دليل ، آيهء ۶ از سورهء « المائدة » است :

« يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِذا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَ أَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرافِقِ وَ امْسَحُوا بِرُؤُسِكُمْ وَ أَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَيْنِ … »

از اين آيه چند مطلب فهميده مي شود :

۱ ) وجوب شستن صورت

۲ ) وجوب شستن دستها

۳ ) اينکه محدودهء شستن دستها تا « المرافق » ( = آرنجها ) است.

۴ ) وجوب مسحِ سر ( نه غَسل ( = شستن ) آن )

۵ ) وجوب مسح پاها ( نه غَسل ( = شستن ) آنها )

۶ ) اينکه محدودهء مسحِ پاها تا « الْكَعْبَيْنِ » ( = دو استخوان برجستهء بالاي پاها ) است.

امّا بعضي از احکامِ جزئي ترِ وضو را بايد از رواياتِ مربوط به پيامبر اسلام صلّي الله عليه و آله و اهل بيت او عليهم السلام فهميد.

مثلِ روايتي که امام محمّد باقر عليه السلام در ضمن آن ، روشي که رسول الله صلّي الله عليه و آله وضو مي گرفته اند را عملاً نشان داده اند.

توجّه کنيد که :

اوّلاً : در قرآن در اکثر موارد ، جزئياتِ امثال وضو بيان نشده است و برای فهم و کشف جزئیّات ، بر اساس آیات قرآن ، باید به روایاتِ معتبر رجوع کرد.

ثانياً : مطالبِ مفصّل تر در اين زمينه را بايد در کتبِ مربوطه پيدا کرد هر چند به نظر من اين گونه بحثها ، تخصّصي بوده و براي افرادي که در اين زمينه و مقدّماتِ آن ( مثل علوم حديث ، تفسير ، علمِ رجال ، ادبيات عرب ( البتّه تا حدودي که لازم است ) ، اصول فقه و امثال اينها ) متخصّص نيستند ورود در ريزه کاريهاي آن اگر موجب تشویشِ ذهن نشود ، ثمرهء چنداني هم نخواهد داشت. همانطور که من و امثالِ من که در پزشکي ، مکانيک و … متخصّص نيستيم در مسائلِ مختلفِ آنها از متخصّصينِ اين رشته ها بايد تقليد کنيم. با اين حال اگر چه اظهار نظر در هر رشته کارِ متخصّصين است ، امّا متخصّص شدن مخصوصِ اشخاص خاصّي نيست.

البتّه ظاهراً در مسائلِ اساسي ( کلّياتِ اصولِ دين و مانند آن ) ، براي اشخاصي که توانائي کشف اين واقعيّات را دارند ، آن تقليدی که در مسائلِ فرعی جائز است جائز نيست