به نظر من در مورد بزرگان ( هر چه قدر بزرگ باشند ) باید تمامیِ زوایای وجودیِشان را با هم دید تا علاوه بر مشاهدهء جهات مثبت ایشان و تبعیّتِ از آنها در آن مسائل ، بتوان از اشتباههای آنها ( که قاعدتاً و معمولاً به صورت عمدی نبوده ) پرهیز کرد. در این بین ، فقط معصومین علیهم السلام مستثنیٰ هستند. در مورد مرحوم آیت الله مطهّری اعلی الله مقامه نیز چند نکته وجود دارد که معمولاً مورد غفلت واقع می شود و باید از آنها درس گرفت.
یکی از این نکات ، تمحّضِ بیش از حدّ ایشان ( حدّ اقل در دوره ای نسبتاً طولانی از عمرشان ) در فلسفه و مانند آن ( که به هر حال علومی بشری هستند ) بوده است. تا اینکه در چند سال آخر عمر پر بارش ، متوجّهِ این نکته شد و با عزمی جزم ، سعیی بلیغ در راهِ اصلاح و اکمالِ سیرِ خود نمود. مرحوم آیت الله طهرانی رضوان الله علیه در مقدّمهء رسالهء لبّ اللباب می نویسد :
« دوست مكرّم و سرور ارجمند مهربانتر از برادر ما مرحوم آيه اللّه شيخ مرتضى مطهّرى – رضوان اللّه عليه – كه سابقه آشنائى ما با ايشان متجاوز از سى و پنجسال است، پس از يك عمر درس و بحث و تدريس و خطابه و كتابت و موعظه و تحقيق و تدقيق در امور فلسفيّه، با ذهن رشيق و نفس نقّاد خود بالأخره در اين چند ساله آخر عمر خود بالعيان دريافت كه بدون اتّصال به باطن و ربط با خداى منّان و اشراب دل از سرچشمه فيوضات ربّانيّه، اطمينان خاطر و آرامش سرّ نصيب انسان نمىگردد، و هيچگاه نمىتواند در حرم مطهّر خدا وارد شود يا گرداگرد آن طوف كند و به كعبه مقصود برسد.
و چون شمعى كه دائما بسوزد و آب شود، يا پروانهاى كه خود را به آتش زند، و همانند مؤمن متعهّدى كه شوريدهوار دلباخته گردد و در درياى بىكرانه ذات و صفات و اسماء حضرت معبود فانى گردد و وجودش به سعه وجود خدا متّسع شود قدم راستين در مضمار اين ميدان نهاد.
بيدارى شبهاى تار و گريه و مناجات در خلوت سحرگاه و توغّل در ذكر و فكر و ممارست درس قرآن و دورى گزيدن از اهل دنيا و هواپرستان، و پيوستن به اهل الله و اولياى خدا، مشهود سير و سلوك او بود. رحمة الله عليه رحمةً واسعةً. »
بعضی از آثار آن بزرگمرد در تفسیر قرآن مربوط به همین دوره اند. در همین دوران است که ایشان با راهنمایی علّامهء طباطبائی قدّس الله روحه خدمت یکی از علمای ربّانی می رسد و از طریق ایشان به دیدارِ مرحوم حاج سیّد هاشم حدّاد رضوان الله علیه موفّق و به محضر ایشان مشرّف می شود.
رحمة الله علیهم اجمعین
گذاشتن پاسخ