مؤلّف : علامة خضر بن شلال رضوان الله علیه ( متوفای ۱۲۵۵ هجری ) یکی از فقهای بزرگ و از علمای عامل و ربّانی بود. شخصیّتِ این مرد بزرگ حتّی نزد بسیاری از خواصّ و اهل علم ناشناخته است. او از اصحاب سیّد بحر العلوم اعلی الله مقامه و از شاگردان شیخ جعفر نجفی معروف به کاشف الغطاء رضوان الله علیه بود و بسیاری از اهل فضل افتخاری شاگردیِ او را داشته اند. مطالبی که در مورد ایشان می توان گفت بسیار است امّا در این جا تنها به دو نکته اشاره کرده و سپس به ذکر یکی از کتابهای ایشان می پردازیم.
نکتهء اوّل : او را به زهد و تقوی ستوده اند و از ایشان کراماتی نقل شده تا جایی که میرزا حسین نوری رحمه الله در « دار السلام » او را به « صاحب الکرامات الباهرة » توصیف نموده است. ( ج ۲ ، ص ۱۰۱ ). همچنین مقبرهء ایشان از جمله امکنه ای است که مورد توجّه بزرگان ( از جمله آیة الله سیّد عبد الکریم کشمیری رضوان الله علیه ) بوده است.
نکتهء دوم : ایشان تألیفات متعدّدی داشته اند که به نظر می رسد بزرگترینِ آنها « التحفة الغرویّة فی شرح اللمعة الدمشقیّة » باشد. این کتابِ شریف در چند جلد بوده و حقیر موفّق به زیارت بخشی از آن شده ام.
***
کتاب « ابواب الجنان و بشائر الرضوان » در واقع به منزلهء تکمله ایست بر کتاب الحجّ از همین کتابِ « التحفة الغرویّة ». مؤلّف اعلی الله مقامه در مقدّمهء کتاب این معنا را ذکر می کند که وقتی کتاب الحجّ را می نوشته است و آن را با مسائلی که مربوط به مدینهء منوّره است به پایان رسانده ، این کتاب را که مشتمل بر زیارات اهل بیت علیهم السلام و سایر اعمال صالحهء مأثورة و ادعیهء مشهوره نوشته است.
این کتاب مشتمل بر یک مقدّمه و هشت باب است شبیه به بهشت که آن نیز هشت در دارد و به همین جهت نام کتاب را « ابواب الجنان … » گذاشته است.
مقدّمهء کتاب در مورد فضل مکّه مکرّمه ، مسجد الحرام ، مسجد النبی صلّی الله علیه و آله و سلّم ، سایر مشاهد معصومین علیهم السلام و مسائلی که به این مباحث مربوط است می باشد.
باب اوّل : فضیلت زیارات.
باب دوم : اعمال و مسائلی است که پیرامون مدینهء منوّره.
باب سوم : زیارات امیر المؤمنین و اولیائی که پیرامون مرقد ایشان مدفونند و اعمال مسجد کوفه.
باب چهارم : مسائلی که مربوط به زیارت سیّد الشهداء صلوات الله علیه و سائر شهداء و مانند آن.
باب پنجم : زیارات مربوط به حضرت موسی بن جعفر علیهما السلام و ائمّه دیگر از اولادشان علیهم السلام و بعضی از ادعیه و زیارات دیگر مثل دعای ندبه.
باب ششم : زیارات جامعهء ائمّه علیهم السلام و استغاثه به ایشان و صلوات بر آنها و نیز زیارات سائر اولیاء و مؤمنین.
باب هفتم : اعمال ماههای مختلف.
باب هشتم : متفرّقات و نوادر ( بعضی از اعمال صالحه ای که از موضوعات ابواب قبلی خارجند )
***
اگر چه شیخ خضر بن شلال رضوان الله علیه در ابتدا تصمیم داشته که « ابواب الجنان » را به عنوان تتمّه ای بر کتاب الحجّ از کتاب عظیمش « التحفة الغروّة » قرار دهد ، امّا در نهایت به کتابی مستقل بدل شد و حقیقتاً نوری ساطع و بدری لامع است. و تقریبا می توان مطمئن بود که این کتاب همچون اصل آن « التحفة الغرویّة » با عنایت امیر المؤمنین صلوات الله علیه نوشته شده است.
کسی که کتاب را با دقّتی سطحی مطالعه کند ، مؤلّفِ آن را فقیهی متبحّر می یابد و در بعضی جاها به نکاتی باطنی بر خواهد خورد که بیان آنها به دارازا می کشد.
گذاشتن پاسخ