سؤال : آیا به « سهل بن زیاد » نسبت دروغگویی و مانند آن داده اند ؟ (۴۳۶/۳/۲۱)
جواب : تعابیری که در تضعیف و جرح سهل بن زیاد در مصادر تاریخی و رجالی و فهرستی به کار رفته مختلف است. نجاشی رضوان الله علیه در مورد او می گوید : « كان ضعيفا في الحديث، غير معتمد فيه. » بعد می گوید : « كان أحمد بن محمد بن عيسى يشهد عليه بالغلو و الكذب و أخرجه من قم إلى الري ». شیخ طوسی رضوان الله علیه در فهرستش ، و پس از او ، ابن شهر آشوب رحمه الله در « معالم العلماء » ، به ذکر کلمهء « ضعیفٌ » در مورد سهل اکتفا کرده اند. همچنین ابو عمرو کشی رحمه الله در کتابش از علي بن محمد القتيبي [ که وثاقتش نزد ما اثبات نشده است ] نقل کرده که فضل بن شاذان « لا يرتضي أبا سعيد الآدمي [ = سهل بن زیاد ] و يقول هو الأحمق. » از همه تندتر ، عبارت منقول از ابن غضائری رضی الله عنه است ؛ از ایشان نقل شده ( و در نسخه ای از کتاب او که نزد ما هست هم این عبارت آمده ) که در مورد سهل فرموده : « كان ضعيفا جدّاً ، فاسد الرواية و المذهب ، و كان أحمد بن محمد بن عيسى الأشعري أخرجه من قم و أظهر البراءة منه و نهى الناس عن السماع منه و الرواية و يروي المراسيل و يعتمد المجاهيل. »
چنان که ملاحظه می شود ، تنها آنچه نجاشی رحمه الله از احمد بن محمد بن عیسی نقل کرده ، یعنی شهادت او به کذب سهل ، صراحت در نسبت دروغگویی به او دارد. وَ اللهُ العالِم.
گذاشتن پاسخ