سؤال : لطفاً این روایت را شرح دهید : « عن شريك عن جابر ، عن أبي جعفر عليه السلام قال : قال رسول الله صلّى الله عليه و آله : لا تسبّوا قريشا و لا تبغضوا العرب ، و لا تذلّوا الموالي ، و لا تساكنوا الخوز ، و لا تزوّجوا إليهم ، فإنّ لهم عرقا يدعوهم إلى غير الوفاء. » ( بحار الأنوار ، کتاب العشرة ، باب ۱۴ من لا ینبغی مجالسته و مصادقته ، ح ۱۴ ) (۳۵/۱۰/۱۴)

جواب : این روایت را شیخ صدوق رحمه الله در « علل الشرایع » به این صورت نقل می کند : « أبي رحمه الله قال : سعد بن عبد الله ، عن إبراهيم بن هاشم عن عبد الله بن حماد ، عن شريك عن جابر ، عن أبي جعفر علیه السلام قال : … » الحدیث. و علّامهء مجلسی رحمه الله هم آن را از علل نقل فرموده است.

این حدیث گرفتار چند اشکال است :

اوّلاً : از ناحیهء « سعد بن عبد الله » ( با وجود جلالت قدرش در روایات ایشان باید تأمّل کرد و نباید فوری ( به این استدلال که او راویِ آنهاست ) آنها را پذیرفت ) ،

ثانیاً : از ناحیهء « عبد الله بن حمّاد » ، وثاقت ایشان را احراز نکرده ایم.

ثالثاً : از ناحیهء شریک ، وثاقت ایشان را هم احراز نکرده ایم.

رابعاً : این روایت را فقط در « علل الشرایع » یافته ایم ، و با وجود اینکه موضوعش طوری است که بسیار مناسب بود در کتب دیگر ، مثل الکافی ، تهذیب الاحکام و … آورده شود ، در هیچیک از آن کتب ، حتّی کتب خودِ شیخ صدوق رحمه الله مثل « من لا یحضره الفقیه » ، نقل نشده است. و این عدم نقل ، به احتمال زیاد به دلیل اشکالی بوده که در این روایت می دیده اند ( شاید همان اشکالات سندی که ما ذکر کردیم یا بعضی از آنها مدّ نظر آنها بوده است ).

با وجود این اشکالات ، هرچند در مورد متن هم می توان توضیحاتی داد ، امّا فعلاً مجالی برای پرداختن به آن نیست ، چراکه همانطور که گفتیم اصل صدورش از معصوم علیه السلام محلّ اشکال است.